Βάκχες του Ευριπίδη (Κύπρια 2008)

Απο το Κρατικό Θεάτρο Βορείου Ελλάδος.

Πρόκειται για μια παράσταση που αποπειράται να «δέσει» τις Βάκχες του Ευριπίδη με τα εναπομείναντα σπαράγματα της διονυσιακής λατρείας, όπως αυτά αναβιώνουν μέχρι τις μέρες μας, σε ένα φανταστικό χωριό της Θράκης.

Οι Βάκχες του Ευριπίδη
Ο Ευριπίδης γράφει την τελευταία του τραγωδία, Βάκχες, στη Μακεδονία, επηρεασμένος από την επαφή του με μία πρωτόγνωρη γι’ αυτόν επιτόπια μορφή Διονυσιακής λατρείας. Οι Βάκχες έχουν ως θέμα ένα ιστορικό γεγονός, την εισαγωγή μιας νέας θρησκείας στην Ελλάδα. Η ιστορία του Πενθέα και της Αγαύης, μέρος μιας
σειράς θρησκευτικών θρύλων που περιγράφουν την τιμωρία των παράτολμων εκείνων θνητών που αρνούνται να παραδεχτούν τη θρησκεία του Διονύσου, αποτελεί έμπνευση για τη συγγραφή μιας από τις αρτιότερες τραγωδίες του Ευριπίδη. Την άνοιξη του 408, ο αρχαίος τραγικός εγκαταλείπει την Αθήνα και φιλοξενείται από τον Αρχέλαο, βασιλιά των Μακεδόνων, που φιλοδοξούσε να κάνει την αυλή του κέντρο παιδείας και τεχνών. Οι Βάκχες βρέθηκαν μετά το θάνατο του Ευριπίδη και παρουσιάστηκαν στα Μεγάλα Διονύσια στην Αθήνα από τον γιο (ή ανιψιό) του ποιητή, τον Ευριπίδη τον νεότερο, αποσπώντας το πρώτο βραβείο.

Σημείωμα σκηνοθέτη
Οι κάτοικοι ενός χωριού της Θράκης συγκεντρώνονται κάθε τρία χρόνια σε ένα συγκεκριμένο μέρος και αναπαριστούν τον μύθο των Βακχών. Με τα απλά μέσα που διαθέτουν και με ό,τι ο χρόνος έχει μεταφέρει από την παράδοση της διονυσιακής λατρείας, στήνουν μια παράσταση. Ο καθένας τους έχει τον ρόλο του στην τελετή, στο έργο, και όλοι μαζί αποτελούν ένα χορό ενεργών συμμετεχόντων σε αυτή την ιστορία της σύγκρουσης ανάμεσα στον θεό Διόνυσο και τον νεαρό αρνητή της γιορτής, βασιλιά Πενθέα. Με τη συντροφιά του κρασιού και της ζωντανής μουσικής, μέσα από στοιχεία λαϊκών δρώμενων, την ένωση σε κυκλικούς χορούς, σε συμπόσια και, φυσικά, την ένδυση ενός ρόλου, ο θίασος του χωριού συναντιέται, εορτάζει και κοινωνεί τον Διόνυσο, συμμετέχοντας σε μια συλλογική εμπειρία μύησης, έκστασης και μετάβασης.

Στη χαρά της γιορτής, την ευδαιμονία του γλεντιού, την κάθαρση της θεατρικής πράξης καταλαγιάζουν οι αντίρροπες δυνάμεις της ζωής που τους κρατούν δέσμιους σε μια περιορισμένη, από κάθε άποψη, καθημερινότητα. Παύει η αγωνία, η ηθική οπτική, τα γήινα συναισθήματα, και το «είμαι ζωντανός» αποκτά την ολοκληρωμένη του διάσταση· και τότε, έστω προσωρινά, λύνεται το αίνιγμα της ζωής. Οι μύστες ενώνονται με το θείο και βιώνουν την πληρότητα.
Η ελάχιστη γεύση που όλοι εμείς, οι αμύητοι, παίρνουμε μέσα από το κρασί, τον έρωτα και την τέχνη του θεάτρου, δώρα όλα του θεού Διονύσου, φώτα στα σκοτάδια της ψυχής μας.

Συντελεστές:
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Τάσος Ράτζος
Σκηνοθετική επιμέλεια: Νικήτας Τσακίρογλου
Σκηνικά-κοστούμια: Ευαγγελία Κιρκινέ
Μουσική: Κώστας Βόμβολος
Επιμέλεια κίνησης: Κωνσταντίνος Γεράρδος
Σύμβουλος δραματουργίας: Δήμητρα Μήττα
Διδασκαλία παραδοσιακού χορού: Γιώργος Λυκεσάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Κορίνα Χαρίτου
Οργάνωση παραγωγής: Ηλίας Κοτόπουλος

Η εκδήλωση αποτελεί μέρος του Φεστιβάλ Κύπρια 2008