Μπέρνχαρντ Βίκι: Ο Γερμανός πολυδιάστατος καλλιτέχνης

Το Ινστιτούτο Γκαίτε Κύπρου στην προσπάθεια του να γνωρίσει στο κυπριακό κοινό προσωπικότητες που σημάδεψαν με το έργο τους το γερμανικό πολιτισμό φέρνει κοντά μας ένα δείγμα από το έργο του Μπέρνχαρντ Βίκι, ενός καλλιτέχνη σχετικά άγνωστου μεν στην Κύπρο γνωστού όμως για το πολυμορφικό του έργο στη Γερμανία και όχι μόνο.

Ο Μπέρνχαρντ Βίκι (1919-2000) δεν ήταν μόνο ένας σημαντικός σκηνοθέτης και ηθοποιός αλλά την δεκαετία του 50 δημιούργησε επίσης ένα φωτογραφικό έργο, το οποίο προετοίμασε τη σταδιοδρομία του ως σκηνοθέτη, αλλά συγχρόνως έφερε μια πολύ προσωπική καλλιτεχνική υπογραφή. Για τον Βίκι η Φωτογραφία ήταν το βασικό εργαλείο για να εκφραστεί οπτικά.

Το φωτογραφικό του έργο μπορούν όσοι θέλουν να γνωρίσουν σε μια έκθεση που θα φιλοξενείτε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ινστιτούτου Γκαίτε (Μάρκου Δράκου 21, πλησίον οδοφράγματος Λήδρα Πάλας, Λευκωσία) από τις 19 μέχρι τις 25 Μαΐου 2014, (Τρίτη-Παρασκευή, 12.00-19.00).

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2014 στις 7 μ. μ στην αίθουσα του Ινστιτούτου Γκαίτε ,όπου οι παρευρισκόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν μια πρώτη γεύση από τη σκηνοθετική πλευρά του καλλιτέχνη, αφού θα προβληθεί η σημαντικότερη ταινία του, « Η Γέφυρα» (1959, μαυρόασπρη, 103‘, Γερμανικά με αγγλικούς υπότιτλους).

Το 1952 στην παγκόσμια έκθεση για τη φωτογραφία στην Λουκέρνη ο Βίκι ανακάλυψε τις φωτογραφίες του φωτογραφικού πρακτορείου Μάγκνουμ, το οποίο είχε ιδρυθεί λίγα χρόνια πριν από τον Ρόμπερτ Κάπα, τον Χένρι Καρτιέρ-Μρεσσόν και άλλους.

Ο Βίκι συναρπάστηκε από τη φωτογραφία ενός ετοιμοθάνατου στρατιώτη που λήφθηκε από τον Κάπα το 1936 κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου: « Είναι η άμεση, μη- ωραιοποιημένη ματιά στην πραγματικότητα … Βρίσκεται στη φύση των φωτογραφιών το να μπορείς να βλέπεις κάτι σε αυτές. Και όταν αυτές είναι σχετικά καλές τότε δεν αποτελούν απλά την απεικόνιση της πραγματικότητας, αλλά αφήνουν ελεύθερο χώρο στη φαντασία του καθενός». Ο Βίκι αναγνώρισε τις δυνατότητες που προσφέρει η φωτογραφία: « Θεωρούσα πάντα τον κινηματογράφο και τη φωτογραφία ως δευτεροβάθμιες μορφές τέχνης, και μέχρι τώρα ζούσα βασικά μόνο για το θέατρο και τη ζωγραφική. Κι όμως αυτή η έκθεση μου άνοιξε τα μάτια και ήξερα από εκείνη τη στιγμή που είδα τις φωτογραφίες: Αυτό είναι που κλήθηκα να κάνω στη ζωή. Βγήκα από την έκθεση, πήγα στο επόμενο μαγαζί φωτογραφικών ειδών και αγόρασα μια Rolleiflex και έστειλα ένα τηλεγράφημα στον Λίππελ, τον διευθυντή του Κρατικού Θεάτρου του Μονάχου που έλεγε ότι χρειαζόμουν μισό χρόνο διακοπές και είτε μου τις έδινε είτε θα παραιτούμουν. Μου τις έδωσε, πήγα στο Παρίσι και άρχισα να φωτογραφίζω σαν μανιασμένος».

Οι φωτογραφίες του Βίκι λήφθηκαν κατά τη διάρκεια ταξιδιών του στη Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Βοσνία, Μαρόκο, Αφρική, Ρωσία, Αυστρία, Βόρειο Αμερική καθώς επίσης και στην όλη παραμονής του, το Μόναχο. Δεν περιορίστηκε σε ένα συγκεκριμένο θέμα αλλά φωτογράφιζε ότι τον προσέλκυε οπτικά: ανθρώπους στην υπαρξιακή τους μοναξιά, μη-ωραιοποιημένα πορτρέτα, το κενό, αποξενωμένες πόλεις αλλά και ειδυλλιακά τοπία.

Οι φωτογραφίες του δίνουν μια ζωντανή εικόνα της εποχής μετά τα καταστροφικά γεγονότα του Β Παγκοσμίου πολέμου.

Η περιοδεύον έκθεση του Ινστιτούτου Γκαίτε περιλαμβάνει 38 νέες μαυρόασπρες εκτυπώσεις από φωτογραφίες του Βίκι που δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Η έκθεση συνοδεύεται από ένα δίγλωσσο φυλλάδιο (γερμανό-αγγλικό) με μια εισαγωγή από την Ίνκα Γκρέβε-Ίνγκελμαν καθώς και μια επιλογή από δουλειές του.

Το φωτογραφικό έργο του Βίκι ξεχάστηκε γρήγορα και επισκιάστηκε από την τεράστια επιτυχία του ως σκηνοθέτη ακόμη και στο Χόλυγουντ. Ενώ συμμετείχε σε ταινίες και ως ηθοποιός. Για τον ίδιο οι φωτογραφίες του σήμαιναν απλά μια φάση, στην οποία έδωσε λίγη σημασία.

Άλλες ταινίες που θα προβληθούν κατά τη διάρκεια της έκθεσης είναι:
Η Επίσκεψη/ The Visit, Τρίτη 20 Μαΐου
H Μεγαλύτερη Μέρα/ The Longest Day, Τετάρτη 21 Μαΐου
MORITURI, Πέμπτη 22 Μαΐου
Η Τελευταία Γέφυρα/ The Last Bridge, Παρασκευή 23 Μαΐου

Όλες οι προβολές θα γίνουν στις 7 μ. μ και πρόκειται για ταινίες στα Αγγλικά ή Γερμανικά με αγγλικούς υπότιτλους.