Helene Black

Με τη νέα της δουλειά «The strangeness of natural things» η Helene Black ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, αναζητά τις γνησιότερες πηγές χρωστικής ύλης και δημιουργεί μια εγκατάσταση που εξυμνεί την κυπριακή γη και το χώμα της. Η όλη ιδέα ξεκίνησε από ένα ερέθισμα, ιδιαίτερα από ένα άρθρο που διάβασε η Helene Black πριν από 4 περίπου χρόνια. Αναφερόταν σε μια τεχνική, την alla prima (underpainting), όπου ο καλλιτέχνης θα έπρεπε να καλύψει πρώτα τον πίνακά του μ’ ένα στρώμα μπογιάς πριν αρχίσει να τον «χτίζει» εικονικά. Τέτοια τεχνική χρησιμοποίησε και ο Jan Vermeer το 1665 στο έργο του «Girl with a pearl earring» χρησιμοποιώντας μάλιστα ωμή όμπρα -ένα είδος χρωστικής ουσίας από την Κύπρο. Η κυπριακή όμπρα θεωρείται μέχρι σήμερα η καλύτερη παγκοσμίως. «Είμαι σίγουρη» επισημαίνει η Black, «πως οι περισσότεροι μπαρόκ καλλιτέχνες και ιμπρεσιονιστές τη χρησιμοποιούσαν. Παρόλο που δεν έχω βρει κάποιο στοιχείο από αρχεία, εντούτοις πιστεύεται πως οι βενετσιάνοι εξήγαγαν γύρω στο 1489-1571 όμπρα και σιένα στη Βενετία όταν η Κύπρος ήταν κάτω από την κατοχή τους. Γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες πως πολλοί αναγεννησιακοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν στη δουλειά τους αυτήν τη βαφική ύλη». ΄Ετσι η παρούσα έκθεση της Black αποτελεί μια εξερεύνηση των χρωμάτων της γης της Κύπρου, συγκεκριμένα της Λάρνακας, στους Τρούλους και την Αγία Βαρβάρα. Μια περιοχή που γεννούσε τις «χαρισματικές» πέτρες με τα σωστά γεωλογικά μέταλλα από όπου δημιουργείτο η βάση για τις αποχρώσεις της όμπρας και σιένας. Κάποτε υπήρχαν αρκετά εργοστάσια που τις επεξεργάζονταν. Τις έψηναν και ανάλογα με τη θερμοκρασία και την ώρα ψησίματος δημιουργούσαν διάφορες αποχρώσεις, από κίτρινο και κιτρινοπράσινο μέχρι ζεστό κόκκινο και καφέ. Σήμερα δεν έμεινε σχεδόν κανένα. Αυτό που επιζητά, λοιπόν, η καλλιτέχνιδα είναι να έχει άμεση επαφή μ’ αυτήν την πρώτη ύλη. «΄Ηθελα να χρησιμοποιήσω κατευθείαν το συγκεκριμένο υλικό» μου εξηγεί, «να έχω πρώτου βαθμού εμπειρίες μ’ όλα τα χρώματα που χρησιμοποίησαν γνωστοί καλλιτέχνες όλα αυτά τα χρόνια». Περιπλανιέται στις περιοχές, παίρνει διάφορες πέτρες, τις σπάει, τις κονιορτοποιεί, τους προσθέτει διάφορα άλλα φυσικά υλικά και δημιουργεί τις δικές της μπογιές με τις οποίες σχεδιάζει ή χρωματίζει τις κατασκευές της. Η εγκατάστασή της είναι μίνιμαλ, φέρει τα χρώματα αυτής της γης και αποτελείται από mixed media πίνακες, κατασκευές, αντικείμενα και φωτογραφίες κυρίως από εργοστάσια που έχουν καταστραφεί και που σήμερα, κάποια, έχουν γίνει χώροι στάθμευσης. Μια πολύ ενδιαφέρουσα φωτογραφία είναι αυτή που παρουσιάζει πάνω σ’ έναν τοίχο τα αποτυπώματα των χεριών των εργατών όταν διαχώριζαν τις αποχρώσεις. Η συγκεκριμένη έκθεση αποτελεί την πρώτη φάση από μία σειρά τριών εκθέσεων που θα ακολουθήσουν στο μέλλον και θεωρείται μια επαναφορά της μνήμης στο παρόν. Διερευνά το χώρο και την ιστορία. ΄Οχι τόσο για να ανακαλύψουμε πώς ήταν αυτή η ιστορία, αλλά για να επανασυνδεθούμε εκ νέου με τον εαυτό μας. «Αγαπώ την ιδέα πως μπορώ να επικοινωνήσω με ένα κομμάτι γης που ανήκει στην Κύπρο. Που έχει χαρίσει τα χρώματά της σε τόσους καλλιτέχνες. Σκοπός μου είναι να περιεργαστώ το χώρο και να νιώσω τον παλμό των χρωμάτων. Να αισθανθώ σε βάθος πως αυτά τα χρώματα προέρχονται από τη δική μας γη. Σαν να απορροφούν και αντανακλούν φως. Πρόκειται για μια έκθεση που εξυμνεί την όμπρα και τη σιένα της Κύπρου. Δεν πιστεύω πως η τέχνη έχει τη δύναμη να αλλάξει το σκεπτικό μας προς το περιβάλλον. Σίγουρα όμως μας βοηθά να επαναπροσδιορίσουμε κάποια πράγματα και να τα δούμε με πιο ευσεβή ματιά». (Source: Time Out)

Εγκαίνια Τρίτη 10 Νοεμβρίου, 20.00