Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου 2013

Το Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου», μια πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και του Θεάτρου Ένα, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Οργανισμό BraveNewCulture, επανέρχεται για δωδέκατη συνεχή χρονιά, αναδεικνύοντας μέσα από το πρόγραμμα του την πειραματική και εναλλακτική κινηματογραφική σκηνή. Στους συνεργάτες μας έχει προστεθεί εφέτος και ο οργανισμός PointCentreforContemporaryArt.

Στο φετινό φεστιβάλ θα προβληθούν ταινίες σημαντικών εκπροσώπων του πειραματικού κινηματογράφου, του animation και της βίντεο τέχνης, καθώς και ένα αφιέρωμα μνήμης στο μεγάλο κινηματογραφιστή ChrisMarker. Όπως κάθε χρόνο, πέρα από τις προβολές, το Φεστιβάλ αποβλέπει στη δημιουργία ενός φόρουμ συζητήσεων, διαλέξεων και παράλληλων εκδηλώσεων, ενώ επιχειρεί να φέρει σε επαφή επαγγελματίες, κριτικούς και θεωρητικούς του κινηματογράφου, εικαστικούς, φιλότεχνους και φίλους του εναλλακτικού σινεμά.

Σκοπός του Φεστιβάλ από την πρώτη χρονιά διοργάνωσής του, είναι η ανάδειξη της πειραματικής κινηματογραφικής σκηνής, μέσα από ένα πρόγραμμα που χαρακτηρίζεται από την ποικιλομορφία της σύνθεσής του, με τρόπο που ο θεατής να εισάγεται στο έργο δημιουργών, καλλιτεχνικών κινημάτων και κινηματογραφικών τάσεων με κοινό χαρακτηριστικό την εξερεύνηση των αισθητικών και φορμαλιστικών δυνατοτήτων της οπτικοακουστικής τέχνης, τον πειραματισμό, τον κοινωνικό και υπαρξιακό προβληματισμό και την ανατροπή της ακαδημαϊκής κινηματογραφικής γραφής. Συχνά το φεστιβάλ συνδυάζει την κινηματογραφική γλώσσα με άλλες μορφές της οπτικοακουστικής έκφρασης, όπως είναι το βίντεοαρτ και το κινούμενο σχέδιο.

Το Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί από τις 26 μέχρι και τις 30 Ιουνίου, στον μόνιμο χώρο διεξαγωγής του, στον «Άλλο Χώρο» του Θεάτρου Ένα, στην παλιά Λευκωσία.

Το Φεστιβάλ αποτελείται από τα ακόλουθα προγράμματα:

«10 Σχέδια για Προβολή» - Τα Κινούμενα Παλίμψηστα του WilliamKentridge

Η σειρά «10 Σχέδια για Προβολή» ξεκίνησε το 1989 από τον παγκοσμίου φήμης Νοτιο-αφρικανό καλλιτέχνη WilliamKentridge, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τα τελευταία 14 χρόνια, ο Kentridge έχει δημιουργήσει αφηγηματικές ταινίες με θέμα την αγάπη, την απώλεια και τη εργασία, με επίκεντρο τον αντι-ήρωα SohoEckstein και το Johannesburg (όπου και διαμένει), εξερευνώντας τις ιστορικές αλλαγές που βίωσε πρόσφατα η Νότια Αφρική. Οι ξεχωριστές, χειροποίητες ταινίες του κινουμένων σχεδίων, επιστρατεύοντας την τεχνική stop-motion, ζωνταντεύουν μέσω της συνεχούς εναλλαγής μεταξύ του χαρτιού και της κάμερας, μεταξύ του χεριού και του ματιού. Ο Kentridge ζωγραφίζει με κάρβουνο, κινηματογραφεί μερικά καρέ, σβήνει, ζωγραφίζει και κινηματογραφεί ξανά. Οι λυρικές, μελαγχολικές του ταινίες, με τη συνοδεία πολυδιάστατων μουσικών επιλογών, είναι έργα μεταμόρφωσης, τόσο οπτικής όσο και προσωπικής, αφού αντικατοπτρίζουν με έντονο το συνειρμικό στοιχείο, τις συνθέμελες μεταμορφώσεις της Νοτιο-Αφρικανικής κοινωνίας. Αυτά τα δέκα παλίμψηστα χειρόγραφα σκιαγραφούν ένα χάρτη μνήμης και λησμονιάς, τόσο σε επίπεδο προσωπικό όσο και σε πολιτικό.

[Εισαγωγή από τον επιμελητή του προγράμματος PascalRichard και τον Ιστορικό Τέχνης Γιάννη Τουμαζή]

«Η Τραγουδίστρια και η Φωνή της» - Πρωτότυπες Ταινίες από την Αλέξια Βασιλείου

Μία σειρά από ταινίες μικρού μήκους, επενδυμένες με τη φωνή και τη μουσική της Αλέξιας Βασιλείου. Οι επηρεασμοί της έλκουν την καταγωγή τους από διάφορα κινηματογραφικά, μουσικά και καλλιτεχνικά κινήματα, κυρίως από την MayaDeren, 'τη μητέρα΄ του αμερικανικού πειραματικού κινηματογράφου και της αβάντ γκαρντ. Η κινηματογραφική διαδρομή της Βασιλείου -όπως αναφέρει η ίδια- ενδυναμώνει την σχέση της με τον ίδιό της τον εαυτό, κάτι που ισχυροποιείται μέσα από την επαφή της με την κάμερα, επομένως και με την καταγραφή εικόνων. Απ' τις σταθερές της αναζητήσεις, το σπίτι της, το οποίο, αφού εγκατέλειψε σε ηλικία 10 χρονών λόγω της τούρκικης εισβολής του '74, το ψάχνει παντού. Σήμερα, κι ενώ οι συχνές μετακινήσεις / ταξίδια της δεν της επιτρέπουν ένα «φυσικό»/«κανονικό» σπίτι, η καλλιτέχνις αισθάνεται πως τα τραγούδια, οι μουσικές, οι στίχοι και τα ποιήματα, το αντικαθιστούν. Οι καλλιτέχνες και οι άνθρωποι γενικότερα, η καταγραφή της καθημερινότητας και των συναισθημάτων της, παίρνουν την θέση του σπιτιού που άφησε πίσω της: «Καταγράφω με την κάμερα μου, είμαι στο Σπίτι μου. Παντού. Άρα το Σπίτι μου είμαι εγώ», αναφέρει χαρακτηριστικά.

[Εισαγωγή και συζήτηση μετά τις προβολές από την Αλέξια Βασιλείου]

PeterTscherkassky –Η «Χειρο-τμημένη» Άγραφη Πλάκα

Οι ταινίες του Αυστριακού πρωτοπόρου δημιουργού PeterTscherkassky προκύπτουν από το ίδιο το κινηματογραφικό υλικό. Χρησιμοποιώντας αποκλειστικά προϋπάρχουσες κινηματογραφήσεις, καταπιάνεται με την επίπονη διαδικασία του μοντάζ στον σκοτεινό θάλαμο (χωρίς να βασίζεται στις σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους). Το πρόγραμμα που επιλέγηκε για το φεστιβάλ αναδεικνύει τη ζωντάνια και το εύρος ενός δημιουργού, που ασχολείται με την ολοκληρωτική αναδιάρθρωση των κύριων συστατικών του κινηματογράφου και της ιστορίας του.

[Εισαγωγή από τον επιμελητή του προγράμματος, Christopher Zimmerman]

Μέχρι και Πέρα από τα Όριά της

Η ενότητα «Μέχρι και Πέρα από τα Όριά της» αντιπαραβάλλει τις ταινίες της Carolee Schneemann και τα μονο-κάναλα βίντεο της Pipilotti Rist. Παραπέμποντας στον τίτλο μιας από τις παραστάσεις της Schneemann, και αποτελούμενη από τα προγράμματα «Αιδοίου Χώρος» και «Γλείφοντας τον Αμφιβληστροειδή», το πρόγραμμα εξερευνά πώς αυτές οι ριζοσπαστικά δημιουργικές γυναίκες αμφισβήτησαν την πατριαρχική οπτική και προσέφεραν εναλλακτικούς τρόπους αντίληψης του σώματος, της σεξουαλικότητας και της καλλιτεχνικής έκφρασης.

Αιδοίου Χώρος: Τα Φιλμικά Έργα της Carolee Schneemann

Η CaroleeSchneemann, πολυσχιδής καλλιτέχνις και δημιουργός ταινιών, μεταμόρφωσε τον ορισμό της τέχνης, ιδιαίτερα όσον αφορά τις αντιλήψεις για το σώμα, τη σεξουαλικότητα και το φύλο. Το έργο της στο σύνολό του διακρίνεται για την ερευνητική του ματιά όσον αφορά στις αρχαϊκές οπτικές παραδόσεις, στην καταστολή της ηδονής λόγω προκατάληψης, καθώς και στη δυναμική σχέση μεταξύ του σώματος του καλλιτέχνη και του κοινωνικού συνόλου.

[Εισαγωγή από τον επιμελητή του προγράμματος PascalRichard και τον Ιστορικό Τέχνης Γιάννη Τουμαζή]

«Γλείφοντας» τον Αμφιβληστροειδή: Τα Μονοκάναλα Έργα της PipilottiRist

Η PipilottiRist επεξεργάζεται το οπτικοακουστικό υλικό συνδυάζοντας παιχνίδι και τέχνη, και το χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη για να δημιουργήσει «γιατρικά για το μυαλό». Το συνειρμικό έργο της Rist απορροφά το θεατή, προκαλώντας τον ν' αναθεωρήσει τις συνήθειες θέασής του με την ιδιαίτερή της κινηματογράφηση, το μοντάζ και το χειρισμό του κόκκου. Αντιστρέφει εικόνες, τις κομματιάζει, εστιάζει σε πόδια, δάχτυλα και δέρμα, και προσθέτει ονειρική συνοδευτική μουσική, καθώς και 'υστερικές' διασκευές τραγουδιών. Οι ταινίες της Rist προκαλούν ευφορία και συνάμα μελαγχολία, ενώ παράλληλα προτείνουν νέους τρόπους αντίληψης των σωματικών μας λειτουργιών, του σεξ και των οπτικών ερεθισμάτων. Το πρόγραμμα που επιλέγηκε για το φεστιβάλ αφορά στο πρώιμο έργο της Rist, στο οποίο συναντά κανείς όλα όσα χαρακτηρίζουν τις δημοφιλείς πρόσφατες εικαστικές εφαρμογές της: με έμφαση στο χρώμα και τη γυναικεία παρουσία, διευρύνουν την οπτική μας αντίληψη και αισθαντικότητα, ξεσηκώνοντάς μας με τη μουσική τους κι αφήνοντάς μας πολλές φορές μ' ένα αιθέριο αίσθημα κι ένα χαμόγελο στα χείλη.

[Εισαγωγή από τον επιμελητή του προγράμματος, PascalRichard και τον Ιστορικό Τέχνης Γιάννη Τουμαζή]

ChrisMarker: Ο Κινηματογράφος Κόντρα στο Ρεύμα

Γνωστός κυρίως για την ταινία μυθοπλασίας του LaJetée, ο καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής ChrisMarker θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς ντοκιμαντέρ και ο πρωτοπόρος στο είδος των κινηματογραφικών δοκιμίων (essayfilms) στην ιστορία της κινούμενης εικόνας. Στο έργο του, ο Marker απευθύνεται στο κοινό και το καθιστά μάρτυρα της εποχής του, χρησιμοποιώντας καθημερινές εικόνες και ιστορίες. Ωστόσο, το έργο του είναι κάθε άλλο παρά σύνηθες. Επεδίωξε να δώσει φωνή σ' αυτούς που δεν είχαν, στους περιθωριακούς. Πάνω απ' όλα, ο Chris Marker μάς συνέδεσε οπτικά κι ακουστικά με το μη ορατό, με το άηχο. Το κινηματογραφικό του έργο εξακολουθεί να θέτει πολλά ερωτήματα, κι αυτό το πρόγραμμα του φεστιβάλ, εμπνευσμένο από τον WalterBenjamin και την ιδέα της αντιπαράθεσης της ιστορίας με του κατεστημένο, ρωτά: τι είδους σχέσεις δημιουργούμε στο παρόν όταν καταπιανόμαστε με το παρελθόν;

[Εισαγωγή από την επιμελήτρια του του προγράμματος, MarieMuracciole]

Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, τα προγράμματα πλαισιώνονται από σύντομες διαλέξεις ειδικών στο κάθε πρόγραμμα και μια σειρά από συζητήσεις με το πέρας των προβολών.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα της εκδήλωσης μπορείτε να αποτείνεστε στο τηλέφωνο 77 77 25 52 και στην ιστοσελίδα www.filmfestival.com.cy ή στη σελίδα του φεστιβάλ στο facebook 'Images & Views of Alternative Cinema'.