Janela da Alma

Ο Πορτογάλος συγγραφέας και βραβευμένος με Νόμπελ, José Saramago, είχε μια μέρα επισκεφτεί την όπερα, όπου κάθισε στο θεωρείο, και χάζευε τον πολυέλαιο, ο οποίος, από το έδαφος, έμοιαζε τόσο εκθαμβωτικός. Από εκεί ψηλά όμως, είδε ξαφνικά την αληθινή και ολοκληρωμένη φύση του αντικειμένου – ένα αντικείμενο που συνοδευόταν από βρωμιά και ιστούς της αράχνης. «Ήταν ένα μάθημα που ποτέ μου δεν θα ξεχάσω», ομολογεί στους σκηνοθέτες João Jardim και Walter Carvalho, οι οποίοι στήριξαν το ντοκιμαντέρ τους πάνω σε αυτή την υποκειμενική εμπειρία. Ο Βιμ Βέντερς ξεδιπλώνει για ακόμα μια φορά την εμμονή του με τις έννοιες ‘του να παρακολουθείς’ και ‘να είσαι τυφλός’: ο ίδιος τάσσεται υπέρ των διορθωτικών γυαλιών, τα οποία, σε αντίθεση με τους φακούς επαφής, καταφέρνουν να πλαισιώνουν τον κόσμο. Ο Βέντερς βλέπει τα οφέλη αυτού του περιορισμού. Ο νευρολόγος Oliver Sacks τονίζει επιπλέον τη σημασία της φαντασίας: οι άνθρωποι μπορούν να εξαπατήσουν τους εαυτούς τους νομίζοντας πως, πάνω από ένα αντικείμενο, μπορούν να δουν ένα μαγνητικό πεδίου «με τα μάτια του νου». Οι Agnes Varda και Hanna Schygulla, καθώς και πολλοί άλλοι Βραζιλιάνοι συγγραφείς, ποιητές και μουσικοί μιλούν για τις προσωπικές τους εμπειρίες με τη μυωπία αλλά και την τύφλωση… Για παράδειγμα, ένας τυφλός επιβάτης λεωφορείου γνωρίζει ακριβώς σε ποιο σημείο της διαδρομής βρίσκεται σε μια δεδομένη στιγμή, κι αυτό γιατί γνωρίζει από καρδιάς τον χάρτη της περιοχής και όλες τις στροφές που εμπερικλείει αυτή η διαδρομή. Η τύφλωση, επίσης, είναι σχετική: γίνεται κριτική στον βομβαρδισμό από εικόνες που δέχεται ο σύγχρονος θεατής, οι οποίες τον αφήνουν όχι απλά αποχαυνωμένο, αλλά στην ουσία και «τυφλό».

Η ταινία κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Cinema Brazil, το 2003, το Βραβείο Χρυσού Κένταυρος στο Φεστιβάλ Message to Man της Αγίας Πετρούπολης το 2002, το Βραβείο Κοινού και Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σάο Πάολο, το 2001.

Πρωταγωνιστούν:
José Saramago
Hermeto Paschoal
Oliver Sacks
Wim Wenders

Σκηνοθεσία: João Jardim, Walter Carvalho
Σενάριο: Walter Carvalho, João Jardim
Διάρκεια: 73'
Είδος ταινίας: Ντοκιμαντέρ
Γλώσσα: Πορτογαλλικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά
Χρονολογία παραγωγής: 2001

Η προβολή είναι μέρος του 9ου Φεστιβάλ Βραζιλιάνικου Κινηματογράφου