Η Τζαζ συναντά τη Κλασική Μουσική

Με μουσικές του 20ου αιώνα συνεχίζει τις συναυλίες της η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου. Ο πρώτος κύκλος των συναυλιών με τίτλο «Η τζαζ συναντά την Κλασική Μουσική» περιλαμβάνει 2 βραδινές συναυλίες, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του μαέστρου της ορχήστρας Άλκη Μπαλτά και με αφηγητή τον Πέτρο Γιωρκάτζη. Οι σολίστ οι οποίοι συμπράττουν με την ορχήστρα για τις συναυλίες είναι οι Μιχάλης Μιχαήλ (τρομπέτα), Χάρης Ιωάννου (άλτο σαξόφωνο), Chris Byars (τενόρο σαξόφωνο), Ειρηναίος Κουλουράς (κοντραμπάσο) και Ιωάννης Βαφέας (ντραμς).

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει έργα σημαντικών συνθετών του 20ου αιώνα όπως τον Stravinsky και Ives. Πιο συγκεκριμένα θα ακούσουμε τα έργα I.Stravinsky: Eight Instrumental Miniatures, Ch. Ives: Το Αναπάντητο Ερώτημα, R. Hovanesyan: Jazzino (κοντσερτίνο για κλαρινέτο και ορχήστρα), Σολίστ: Dusko Zarkovic (κλαρινέτο), 3 Ragtimes: There is a tavern in the town (παραδοσιακό, ενορχ. Α. Μπαλτάς), Easy winners (Sc. Joplin, ενορχ. Α. Μπαλτάς), Entertainer (Sc. Joplin, ενορχ. Β. Στυλιανού) και G. Schuller: Journey into Jazz

Δύο βραδινές συναυλίες θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012 στο Μαρκίδειο Θέατρο, Πάφος και το Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012 στο ∆ημοτικό Θέατρο Στροβόλου, Λευκωσία.

Εισιτήρια προς €12 και €7 (νέοι κάτω των 26 και συνταξιούχοι) προπωλούνται στα ταμεία των Θεάτρων (Τηλ., 26 932571 και 22 313010). Η είσοδος είναι ελεύθερη σε παιδιά και μαθητές κάτω των 18 ετών. Πληροφορίες: 22 463144, www.cyso.org.cy

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Igor Stravinsky (1882 – 1971): Eight Instrumental Miniatures
Περιορίζοντας σκόπιμα το μουσικό του υλικό σε μόνο πέντε φθόγγους σε κάθε κίνηση, ο Stravinsky έγραψε στα 1921 το έργο Les cinq doigts (Τα πέντε δάκτυλα) για πιάνο, όπου εξερεύνησε τις πιθανότητες που προσφέρει η χρήση πέντε φθόγγων στη μελωδική γραμμή του δεξιού χεριού. Το έργο αποτελείτο από οκτώ σύντομες κινήσεις. Περισσότερο από 40 χρόνια αργότερα, το 1962, Ο Stravinsky επεξεργάστηκε ξανά το Les cinq doigts δημιουργώντας έτσι τις Οκτώ Μινιατούρες για δεκαπέντε όργανα (Eight Instrumental Miniatures for fifteen players). Το έργο αποτελεί ένα παράδειγμα της προτίμησης του συνθέτη για μικρά σύνολα και αραιές, διάφανες υφές, η οποία παρατηρείται μετά την περίοδο σύνθεσης του μπαλέτου του Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης όπου κυριαρχούν οι πυκνές υφές και οι μεγάλων διαστάσεων ορχηστρικές δυνάμεις.

Charles Ives (1874 – 1954): Το Αναπάντητο Ερώτημα
Στις αρχές του 20ου αιώνα, στα 1906, ο Charles Ives, Αμερικανός συνθέτης, συνέθεσε δύο έργα για μικρή ορχήστρα τα οποία ονόμασε Two Contemplations (∆ύο ∆ιαλογισμοί). Γύρω στα 1930- 35 αναθεώρησε το πρώτο εκ των δύο έργων το οποίο είναι σήμερα γνωστό με τον απλουστευμένο τίτλο Το Αναπάντητο Ερώτημα - αρχικά του είχαν δοθεί οι τίτλοι “A Contemplation of a Serious Matter” (Ένας ∆ιαλογισμός πάνω σε ένα Σοβαρό Ζήτημα) και “The Unanswered Perennial Question” (Το Αναπάντητο Αέναο Ερώτημα). Το ερώτημα αφορά στην αναζήτηση του νοήματος της ύπαρξης, η οποία απασχολούσε έντονα το συνθέτη.

Robert Hovanesyan (γ. 1958): Jazzino - Κοντσερτίνο για κλαρινέτο και ορχήστρα.
O Robert Hovanesyan είναι βιολινίστας, καθηγητής βιολιού και συνθέτης. Από το 1981-88 κατείχε τη θέση του εξάρχοντα στην Αρμενική Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα του Εργαστηρίου Όπερας και από το 1994-99 του υποκορυφαίου στη Συμφωνική Ορχήστρα της Αρμενικής Ράδιο-Τηλεόρασης. Από το 1999 είναι μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου στα πρώτα βιολιά, ενώ από το 2005 είναι παιδαγωγός βιολιού στο Εργαστήρι Εγχόρδων.

Έγραψα τo JAZZINO τον Ιούλιο του 2004 στη Λευκωσία. ∆εν έχει ξαναπαιχτεί ή ηχογραφηθεί. Η αποψινή είναι η Παγκόσμιά του Πρεμιέρα. Η γενική ιδέα του έργου είναι να δείξει ότι δύο εντελώς διαφορετικά μουσικά στυλ (η κλασική μουσική και η τζαζ) μπορούν να συνυπάρξουν σε απόλυτη αρμονία. Ταυτόχρονα, ήθελα να δείξω ότι η συμφωνική ορχήστρα είναι ένα τόσο ευέλικτο και δυναμικό σύνολο που μπορεί να παρουσιάσει με εξίσου εντυπωσιακό τρόπο μουσική πέραν της κλασικής. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που χρησιμοποίησα το μπάσο κλαρινέτο ως σόλο όργανο στη 2η κίνηση (Arioso).

3 Ragtimes
Ragtime είναι ένα πρωτότυπο μουσικό είδος που θεωρείται ότι αποτελεί την πρώιμη μουσική τζαζ. Η δημοτικότητα του είδους ανεβαίνει κατακόρυφα μεταξύ 1897 και 1918. Ξεκίνησε ως χορευτική μουσική στις αφρικάμερικανικες κοινότητες του Saint Louis και της Νέας Ορλεάνης. Τα Ragtimes είναι συνήθως γραμμένα σε μέτρο 2/4 ή 4/4 και έχουν κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα το συγκοπτόμενο, τραχύ πολυρυθμό. Την υφή συνθέτει ένα κυρίαρχο μοτίβο στον μπάσο το οποίο συνοδεύει μια μελωδία με ρυθμικές συγκοπές.

Gunther Schuller (γ.1925): Ταξίδι στην Τζαζ (Journey into Jazz)
Συνθέτης, μαέστρος, εκτελεστής, παιδαγωγός, ιστορικός, θεωρητικός, συγγραφέας και παραγωγός δίσκων, ο Gunther Schuller ξεκίνησε την καριέρα του ως εκτελεστής κόρνου μουσικής τζαζ όσο και κλασικής μουσικής. Ως εκ τούτου συνεργάστηκε επιτυχώς με διακεκριμένους μουσικούς και μαέστρους τόσο από τον κόσμο της τζαζ όσο και από τον κόσμο της κλασικής μουσικής όπως τον Miles Davies, το Modern Jazz Quartet, τον Arturo Toscanini και τον ∆ημήτρη Μητρόπουλο. Με τη δράση του ως συνθέτης, από τη δεκαετία του 1950, πέτυχε να συνδυάσει στιλιστικά προοδευτικά ρεύματα της τζαζ από τη μια και της σύγχρονης κλασικής μουσικής από την άλλη, αναπτύσσοντας έτσι ένα νέο ρεύμα το οποίο ονόμασε "Third Stream" (Τρίτο Ρεύμα). Προς αυτή την κατεύθυνση συνεργάστηκε με τους John Lewis (με τον οποίο δημιούργησε επίσης τον Σύλλογο Τζαζ και Κλασικής Μουσικής) το Modern Jazz Quartet, και άλλους. Αντιπροσωπευτικές “Third Steam” συνθέσεις του είναι το Teardrop και το Jumpin' in the Future οι οποίες συνδυάζουν το άκρως-χρωματικό ιδίωμα του Schoenberg και τις εξεζητημένες δομές ενός σύγχρονου συνθέτη κλασικής μουσικής μαζί με τη ρευστότητα ενός συνόλου τζαζ και την αίσθηση swing της τζαζ. Παράλληλα, αρκετά από τα έργα του Schuller έχουν καθιερωθεί στο σύγχρονο κλασικό ρεπερτόριο.

Στην προσέγγιση “Third stream” ανήκει και το Ταξίδι στην Τζαζ (Journey into Jazz), γραμμένο για αφηγητή, συμφωνική ορχήστρα και μπάντα τζαζ. H μουσική συνθέτει στοιχεία της σύγχρονης συμφωνικής μουσικής, και αυτοσχεδιασμών για τζαζ για μπάντα.