Μιχάλης Τζουγανάκης (Λεμεσός)

Με την Κρήτη εντός του αλλά κ΄ακούσματα και σπουδές απ΄όλο τον κόσμο οδηγεί κ΄εξελίσσει τη μουσική του προίκα σ΄άλλους δρόμους, μοναδικούς και ανεξάντλητους.

Ο Μιχάλης Τζουγανάκης γεννήθηκε στην πόλη Bergen, στο Βέλγιο, σε μια παλιά συνοικία μεταναστών. Δυο χρονών, πήρε στα χέρια του το λαγούτο του αδελφού του, κι από τότε, λες και δεν τ’ άφησε ποτέ!

Είναι δεκατριών όταν τον ανακαλύπτει ο μεγάλος λυράρης, Λεωνίδας Κλάδος. Ηχογραφεί τραγούδια σε μουσική Λεωνίδα Κλάδου και στίχους δικούς του. Ο Μιχάλης έχει την τύχη να βρίσκεται πέντε χρόνια δίπλα στον σπουδαίο λυράρη, δίνοντας συναυλίες σε Κρήτη και Αθήνα, αποκομίζοντας έτσι μια τεράστια εμπειρία.

Ένας άλλος σπουδαίος λυράρης, ο Κώστας Μουντάκης, αναγνωρίζει το σπάνιο ταλέντο του Μιχάλη και επιθυμεί να συνεργαστούν. Τους καλούν σε συναυλίες στο Τορόντο και το Μοντρεάλ. Παράλληλα με την προσωπική του πορεία, είναι συχνές οι μουσικές συναντήσεις του Μιχάλη με τον Κώστα Μουντάκη. Το 1990 ηχογραφούν μαζί στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Είναι η τελευταία ηχογράφηση του μεγάλου λυράρη.

Η μουσική εξέλιξη του Μιχάλη είναι διαρκής. Από τα δεκαπέντε του και μετά, παράλληλα με τις συναυλίες, σπουδάζει κι άλλα μουσικά όργανα: ούτι, σάζι, μπουλγαρί, μαντολίνο, τσουμπούς, λύρα. Στα δεκαεφτά, και για δυο χρόνια, σπουδάζει κλασσικό και παραδοσιακό τραγούδι, στο Ωδείο Αθηνών.

Ανήσυχος και ευρηματικός, στα δεκαοχτώ του, έχει τη δική του μπάντα: λαγούτο, λύρα, κρουστά, κιθάρα, κοντραμπάσο και βιολί. Ταξιδεύει στην Ελλάδα, την Αμερική, τον Καναδά, την Γερμανία, το Βέλγιο δίνοντας συναυλίες. Στο εξωτερικό συνεργάζεται και με ξένα συγκροτήματα.

Το 1993 κυκλοφορεί από την ΜΙΝΩΣ-ΕΜΙ, η δισκογραφική δουλειά του Μιχάλη, με τίτλο «Αχτίδες» όπου και το τραγούδι του «Πάλι-Πάλι» που συμπεριέλαβε ο Μανόλης Λιδάκης στον «Ήλιο του Γενάρη», το 1997, καθώς και σε ζωντανές ηχογραφήσεις του.

Το 1997 γνωρίζει τον Νίκο Μαμαγκάκη. Ο μεγάλος σταθμός στη μουσική του παιδεία και όχι μόνο, αφού έμεινε έξι χρόνια κοντά σε έναν συνθέτη με τόσο μεγάλο έργο και τόσο μεγάλη πείρα. Εμπνευσμένος από τη φωνή και την ερμηνεία του Μιχάλη, ο Νίκος Μαμαγκάκης συνθέτει «Τα τραγούδια της παλιάς πόλης» σε ποίηση του Ρεθυμνιώτη ποιητή Γιώργου Καλομενόπουλου. Αυτή η δισκογραφική δουλειά σφραγίζει την φιλία τους. Ο Μιχάλης έχει συμμετάσχει στη διασκευή και επανέκδοση του έργου του μεγάλου συνθέτη ως τραγουδιστής και ως σολίστας του λαγούτου. Έχει επίσης συμμετάσχει μαζί με τον Μ. Θεοδωράκη, τον Ευγ. Σπαθάρη, τον Π. Λάλεζα στο έργο που συνέθεσε ο Νίκος Μαμαγκάκης για τον Μακρυγιάννη.

Ο Μιχάλης Τζουγανάκης έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο κρητικό παραδοσιακό τραγούδι, τόσο με την ερμηνεία του όσο και με τους σύγχρονους ήχους. Χωρίς να αλλοιώνει το παραδοσιακό στοιχείο, το εμπλουτίζει και του προσδίδει μια αλλιώτικη μουσική διάσταση.