Screening Scheme - Άλκη Χατζηανδρέου

Η γκαλερί 50 πλην 1 εγκαινιάζει το " The Window Project ", με την ατομική έκθεση " Screening Scheme" του Άλκη Χατζηανδρέου που επιμελείται ο Παναγιώτης Μιχαήλ και η Μαρία Πετρίδη.

Είναι ένας ειδικά διαμορφωμένος και αυτόνομος χώρος στις βιτρίνες της γκαλερί, με το σκεπτικό να δίνετε η δυνατότητα σε νέους καλλιτέχνες να πειραματιστούν.

Screening Scheme

«Δεν υπάρχει τίποτα πιο απλό και ανθρώπινο από την επιθυμία»
«Επιθυμία», Βεβηλώσεις, Giorgio Agamben

Στην έκθεση Screening Scheme, ο Αλκης Χατζηανδρέου, αρχιτέκτονας και εικαστικός καλλιτέχνης, παρουσιάζει αποσπάσματα από την πρόσφατή του έρευνα. Πρόκειται για τη σειρά φωτογραφιών με τίτλο See my desire. Break through yours (2010) και την εγκατάσταση βίντεο In-versed? (2011).

Οι εικόνες του See my desire. Break through yours είναι το αποτέλεσμα του πειραματισμού του καλλιτέχνη με τις δυνατότητες που αναπτύσσονται σε τόπους στο διαδίκτυο, όπου η διάδραση μεταξύ των χρηστών αφορά τη σεξουαλική επιθυμία και συμπεριφορά. Σε αντίθεση με την κυρίαρχη βιομηχανία της πορνογραφίας που μονοπωλιακά κρατάει έγκλειστη και άρα ελέγξιμη, κάθε δυνατή αναπαράσταση της ανθρώπινης σεξουαλικής συμπεριφοράς, αυτό εδώ αποτελεί υπόθεση των ίδιων των χρηστών. Φτιάχνοντας το προφίλ και το κωδικό όνομα που θέλουν, οι χρήστες δημιουργούν την περσόνα που επιθυμούν, ανταλλάζοντας ερασιτεχνικά βίντεο και φωτογραφίες. Τέτοιου είδους διαδράσεις φέρνουν πιο κοντά το «υλικό» και το «εικονικό». Η πραγματικότητα παράγεται εκ νέου ως ταυτόχρονα «υλική» και «εικονική» και η περσόνα του καθενός είναι, συγχρόνως, σώμα και εικόνα.

Σε άλλους τόπους κοινωνικής διαδικτύωσης, όπως το Facebook, το Twitter ή το Youtube, η υϊοθέτηση μιας περσόνας ως μέσο επικοινωνίας, καταγραφής και σχολιασμού της πραγματικότητας είναι, επίσης, συνήθης πρακτική. Μόνο που συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις, πρόκειται για περσόνες που αναφέρονται στην πραγματικότητα με όρους ταυτότητας. Πρόκειται, λοιπόν, για την κοινωνική πραγματικότητα όπως δομείται (και, κατ’επέκταση, αποδομείται) από την κυρίαρχη κοινωνική συναντίληψη η οποία ορίζει συμπεριφορές και κοινωνικές ταυτότητες. Αντίθετα, η «πραγματικότητα» που παράγεται εδώ, εξαιτίας, ακριβώς, του οριακού της περιεχομένου, καταφέρνει να διαπεράσει την οθόνη που προστατεύει τους «χρήστες» από τους «θεατές». Οι χρήστες είναι, ταυτόχρονα, ηθοποιοί και θεατές, δράστες και δρώμενα, καθώς αρθρώνουν και εικονοποιούν τις επιθυμίες τους. Οι γυμνές αυτές επιθυμίες γίνονται, σκόπιμα, ορατές και οι χρήστες δεν φοβούνται να παίξουν στις τρωτές πτυχώσεις μιας ταυτότητας που κοινωνικά στήνεται για να επιβάλλεται ως άτρωτη. Με αυτό τον τρόπο, οι «χρήστες» προσεγγίζουν τους «θεατές» για να τους δείξουν πόσο απροστάτευτοι και απειλούμενοι είναι όσο το βλέμμα των τελευταίων παραμένει ηδονοβλεπτικό και όσο αυτοί δεν τολμούν να διαπεράσουν, αντίστοιχα, τη δική τους οθόνη. Τους προκαλούν, έτσι, να αποθέσουν την ασπίδα που παραλλάζει τις «μη πραγματικές» επιθυμίες και τις εμφανίσεις τους.

Ο Άλκης Χατζηανδρέου χρησιμοποιεί υλικό από τα βίντεο των χρηστών για να δημιουργήσει λυρικές «προσωπογραφίες» φωτογραφίζοντας περσόνες και όχι πρόσωπα. Τα πρόσωπα, τα σώματα και το περίγραμμά τους διαβρώνονται από ανοίκιες φαντασιώσεις και διακόπτονται από τρυφερές εντάσεις. Το σώμα καθεαυτό, εδώ δεν είναι παρά το δέρμα της οθόνης, που δίνει στους χρήστες το χώρο της δράσης τους, ένα χώρο, πραγματικό και φανταστικό, ταυτόχρονα. Ο χώρος όπου μπορούν να δρούνε ως υποκείμενο και αντικείμενο του πόθου (τους) συγχρόνως. Οι εικόνες μορφοποιούν το χώρο αυτών το σωμάτων. Οι ρυθμίσεις μεταβάλλονται, η διάρκεια διακόπτεται, οι φόρμες στρεβλώνονται, οι μορφές δείχνονται ατελώς: η μετατροπή της δράσης σε αρχείο δεν δύναται να διασωθεί ως παράθεση εικόνων. Αντίθετα, οι λήψεις υπερτίθενται διασώζοντας μόνο το χρώμα και την υφή της αύρας της κάθε περσόνας. Παρά τη μεγέθυνση, ο φακός αναπόφευκτα καταγράφει το πλαίσιο της οθόνης, τον κέρσορα, τα σύμβολα play, download και stream, τους τίτλους των βίντεο, την ίδια την οθόνη. Και καθώς το πλαίσιο της οθόνης υπερχειλίζει με επιθυμίες και εικόνες, τα βίντεο, εκτός πλαισίου πια, δεν ακολουθούν οδηγίες χρήσης και προβολής. Καμία εικόνα δεν είναι υπεράνω υποψίας. Η επιθυμία διαρρέει εντός και εκτός κάθε πλαισίου. Οι εικόνες της εκφρασμένης επιθυμίας αντιστέκονται στον εγκλεισμό και αυτό πρέπει να γίνει ορατό.

Αν στο See my desire. Break through yours, ο καλλιτέχνης επιχειρεί μια μετατόπιση από τη γρήγορη ταχύτητα ενός βίντεο κλιπ στη χωρική ρευστότητα μιας υπέρθεσης χρονικών στιγμών, στο βίντεο In-versed? ο Άλκης Χατζηανδρέου πειραματίζεται επάνω σε μια άλλου είδους αντίληψη για το χρόνο. Η έρευνά του στοχεύει στην αυτοβιογραφία ως πράξη επιθυμίας απόδοσης ενός κεντρικού νοήματος στη ζωή ενός προσώπου. ‘Εχοντας ως υλικό το My Way του Frank Sinatra και κάποια άρθρα από την Guardian και τους New York Times , το In-versed?, διάρκειας 4’44’’, επαναδιαπραγματεύεται τη σχέση ανάμεσα στην αυτο-βιογραφία, τη μυθοπλασία και την «αυτογνωσία». Παρά την αυτοβιογραφική επιμονή στην συγκρότηση της ταυτότητας του υποκειμένου στη βάση του ονόματος, της μνήμης, της γέννησης, του έρωτα και του θανάτου, φαίνεται πως η ίδια αυτή ταυτότητα εμμένει στο να δραπετέυει από τη συνοχή ενός τέτοιου συστήματος αρχειοθέτησης. Παρόμοια με τον τρόπο που ο καλλιτέχνης προβληματικοποιεί τη σχέση «υποκειμένου» και «αντικειμένου» στη δυναμική του γυμνού περιεχομένου, εδώ επιχειρεί να καταστήσει πολύπλοκη τη διάκριση ανάμεσα στο «πρόσωπο» και το «ρόλο» ζωής που επιθυμεί να παίξει. Θα μπορούσε τότε, ίσως, το My Way να είναι η εκφρασμένη επιθυμία ενός ρόλου ζωής, έμμετρα αλλά αντίστροφα γραμμένου;

Η έκθεση Screening Scheme στοχεύει στην εξής υπόθεση: αν η επιθυμία είναι ό,τι «πιο απλό και ανθρώπινο», τότε τα σχήματα με τα οποία επικοινωνούμε τις επιθυμίες μας δεν μπορούν παρά να δείχνουν το τι σημαίνει να υπάρχουμε μαζί.

Μαρία Πετρίδη - Συγγραφέας

Εγκαίνια: Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011, 20:30

Ώρες Λειτουργίας
Τρίτη - Παρασκευή: 10:00 - 13:00 & 16:00 - 20:00
Σάββατο: 10:00 - 14:00