Unconscious Architecture

Γεωγραφίες Κυπριακών κρατικών οικισμών
Ορέστης Λάμπρου και Εύη Τσελίκα

Στα πλαίσια της ευρωπαϊκής σύγχρονης τέχνης οι εικαστικές εξερευνήσεις της έννοιας της κοινότητας και των κοινωνικών και αρχιτεκτονικών πραγματικοτήτων των οικισμών αυτών, έχουν καταστεί μια σταθερή τάση κατά τη διάρκεια των τελευταίων είκοσι ή τριάντα χρόνων. Οι κυβερνητικοί οικισμοί της Κύπρου είναι μόλις τριάντα χρονών. Και καθιστούν προς το παρόν ένα ανεξερεύνητο δημιουργικό και καλλιτεχνικό πεδίο που θα πρέπει να διερευνηθεί. Αυτή η τοπική πραγματικότητα όσον αφορά τους συγκεκριμένους αρχιτεκτονικούς χώρους που φτιάχτηκαν σαν καινούρια κοινωνικά περιβάλλοντα, αναδεικνύει μια πληθώρα εντάσεων. Η κατανόηση του εκτοπισμού και η μνημειακή χροιά του δομημένου περιβάλλοντος, σαν κατάλοιπα του πολέμου, αποδεικνύουν την τοπική ιδιαιτερότητα των κυβερνητικών οικισμών της Κύπρου και παράλληλα συνδέονται με την ευρωπαϊκή αντίληψη για την δημιουργία κτιρίων με κρατική επιχορήγηση.

Η απουσία του ουσιαστικού διαλόγου σε σχέση με τους κυπριακούς κυβερνητικούς οικισμούς, στους οποίους οι ντόπιοι αναφέρονται ως «προσφυγικούς συνοικισμούς», παρουσιάζει ένα κρίσιμο και καλό σημείο για την έναρξη καλλιτεχνικών πειραμάτων και εικαστικών προβληματισμών. Η χρήση των θεσμών του μοντερνισμού στην ανάπτυξη των κρατικών και κοινοτικών οικισμών τοποθετούν τη δημιουργική αυτή έρευνα και εικαστική δημιουργία σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο κατανόησης για τη κοινωνική προσφορά στέγασης από το Κράτος στην Ευρώπη. Το κυπριακό κράτος ανάπτυξε τους χώρους αυτούς βιαστικά για να καλύψει τις ανάγκες μετά το 1974, οπότε χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και έτοιμα σχέδια από το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό παρουσιάζεται όχι μόνο μέσα από την αρχιτεκτονική κατασκευή αλλά και μέσω της δημιουργίας νέων κοινοτήτων. Μιας και δεν κατασκεύασαν μόνο σπίτια και πολυκατοικίες, αλλά δημιούργησαν και χώρους πρασίνου, καταστήματα, υπηρεσίες, σχολεία, εκκλησίες, μονοπάτια και δρόμους.

Οι σημερινοί κοινότητες αυτών των ημι-κρατικών και ημι-ιδιωτικών χώρων παρουσιάζουν συγκεκριμένες μικρό-γεωγραφίες και κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις. Οι καλλιτέχνες καλούνται να εξερευνήσουν, να καταγράψουν, να αφηγηθούν και να παρατηρήσουν τις αμφιλεγόμενες αυτές γειτονιές. Το προτζεκτ διερευνάει τις έννοιες του «πώς το δομημένο περιβάλλον καθορίζει την έννοια της κοινότητας» και πως «η κοινότητα ορίζει το δομημένο περιβάλλον». Διερευνώντας και αμφισβητώντας τα αρχιτεκτονικά αυτά περιβάλλοντα αποσκοπούμε να παρουσιάσουμε πώς οι «προσφυγικοί συνοικισμοί» έχουν οριστεί σαν ζωντανά, οργανικά και ιστορικά κατάλοιπα πολέμου. Η εικαστική αυτή έκθεση και οι δράσεις προβληματίζουν τί σημαίνει η κρατική στέγαση στη Κύπρο, το πώς η κοινότητα και το κοινωνικό πλαίσιο διαμορφώνει αυτά τα περιβάλλοντα. Πώς η προγραμματισμένη αστική ανάπτυξη μετατρέπεται σε οργανική και πώς αυτά τα φαινόμενα και οι αλλαγές μπορούν να παρουσιάσουν την έννοια της αποτυχίας σε σχέση με τα κατάλοιπα που άφησε ο Μοντερνισμός στην ανάπτυξη της κρατικής στέγασης στην Ευρώπη.

Όλες οι διαδικασίες, η παραγωγή τέχνης, η αρχειακή, αρχιτεκτονική, site-specific, θεωρητική έρευνα θα τεκμηριώνεται με στόχο να παρουσιαστεί σε μια δημοσίευση το 2013.

Έκθεση και δράσεις

Το πρότζεκτ αυτό συμπεριλαμβάνει μια έκθεση με έργα καλλιτεχνών που εξερευνούν το θέμα, ένα καλλιτεχνικό residency, θεωρητικές εξερευνήσεις και άλλες δράσεις που θα λάβουν χώρα σε συνοικισμούς στη Λευκωσία.

Η έκθεση θα παρουσιάσει έργα των
Claudia Djabbari (Γερμανία)- Residency
Γιάννης Ιωάννου (Κύπρος)
Αχιλλέας Κεντώνης (Κύπρος)
Φάνος Κυριάκου (Κύπρος)
Ορέστης Λάμπρου (Κύπρος)
Μαρία Τουμάζου (Κύπρος)
Εύη Τσελίκα (Κύπρος)

Η έκθεση θα λάβει χώρα στο Φυτώριο Καλλιτεχνών- Εγκαίνια- 11.10.12-
19.10.12. Εγκαίνια την Πέμπτη, 11.10.1 στις 19:30.

Το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει εργαστήριο για τους φοιτητές του Τμήματος Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Δράσεις - Πλατεία στο τέρμα της οδού Άσσιας, Συνοικισμός Πλατύ, Αγλαντζιά, 2114

- Εξερευνώντας το χώρο
πειραματισμός και παρουσίαση στο συνοικισμό του Πλατύ, Αγλαντζιά,
13/10
Οι καλεσμένοι καλλιτέχνες θα συμμετάσχουν σε μια πειραματική ημέρα δράσης στον χώρο των συνοικισμών. Οι συμμετάσχοντες εκτός από τους προαναφερθέντες καλλιτέχνες συμπεριλαμβάνουν τους Χρίστο Αβραάμ, Χρυσταλλένη Λοιζίδου, Χρίστο Χατζηχρίστου

- Παρουσίαση από τον πολιτικό μηχανικό κ. Κύπρο Παφίτη μέλος της ομάδας υπεύθυνη για την ανέγερση του Συνοικισμού Πλατύ- 17:00

- Cafe Philosophique
13/10 18:00- 20:00
Δρ Ανδρέας Βραχίμης (Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΤΕΠΑΚ)
Συζήτηση σχετικά με τη στέγαση κρατικών Κύπρος-κοινωνική στέγαση, ευρωπαϊκό μοντερνισμό

Για περισσότερες πληροφορίες
http://unconsciousarchitecture.blogspot.com/

Επικοινωνία
Ορέστης Λάμπρου- [email protected]
Εύη Τσελίκα- [email protected]

Αυτό το προτζεκτ πραγματοποιείται με την ευγενική υποστήριξη των
Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου
Πρεσβεία της Γερμανίας στη Κύπρο
Εικαστικοί Καλλιτέχνες (Κύπρου)