Washing Up Ladies - Λία Λαπίθη & Μαριάννα Καφαρίδου

Η συνεργασία δύο Κύπριων γυναικών καλλιτεχνών με σκοπό την πραγματοποίηση μιας συλλογικής εργασίας της οποίας ο αμφισβητίας στόχος είναι κυρίαρχος, αυτό είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον αφού, μέσα στο πλαίσιο της σύγχρονης δημιουργίας, πρωτοβουλίες αυτού του είδους είναι σπάνιες στην Κύπρο και ακόμη πιο σπάνιες όταν πρόκειται να τεθεί υπό αμφισβήτηση μια κάποια άποψη της κοινωνίας και των κοινωνικών αρχετύπων μας.

Ο παραλληλισμός των δύο έργων βίντεο «Hurting the Washing Machine» και «Sorry to burst your bubble but...» φαίνεται να είναι εύστοχος διότι μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τις προβληματικές των δύο καλλιτεχνών και εγγράφει τον τρόπο που ενεργούν μέσα σε μια κάποια συνέχεια.

Στο πρώτο βίντεο «Hurting the Washing Machine» ο θεατής βρίσκεται αντιμέτωπος με δύο άτομα, η ταυτότητα των οποίων μισοαποκαλύπτεται αφού δεν εμφανίζονται τα πρόσωπα τους αλλά μπορούμε να συμπεράνουμε το φύλο τους χάρη στη μορφολογία των ποδιών τους και το μήκος των μαλλιών τους (πλειοψηφικά γυναικείος ευρωπαϊκός αισθητικός κώδικας). Αρα εδώ πρόκειται βέβαια για δύο γυναίκες που χτυπούνε, καταστρέφουν παθιασμένα ένα πλυντήριο ρούχων.

Αυτή η διαδικασία αμφισβήτησης έναντι ενός στερεότυπου της κοινωνίας μας σχετικά με το ρόλο της γυναίκας στην καθημερινή ζωή υπήρξε ένα από τα θέματα φάροι των φεμινιστικών αμφισβητήσεων από τη δεκαετία του 70. Ομως, εδώ ο τρόπος που ενεργούν οι Washing Ladies πάει πάρα πέρα και στην πνευματική διαπίστωση έρχεται να προστεθεί η σωματική δέσμευση της καλλιτέχνιδας καταστρέφοντας υλικά το αντικείμενο της οργής της, το πλυντήριο ρούχων. Πρόκειται για ένα αγώνα εναντίον των προκαταλήψεων, αυτών που θέλουν τη γυναίκα να αισθάνεται απελευθερωμένη μετά την εφεύρεση του πλυντηρίου ρούχων. Όταν οι δύο καλλιτέχνιδες τα βάζουν με αυτό το πλυντήριο ρούχων δεν πρόκειται, παρά μόνο για μια διαμαρτυρία εναντίον αυτής της σύγχρονης μυθολογίας της καλύτερης ζωής για τη γυναίκα χάρη στη μηχανοποίηση μιας δουλειάς καθόλου μα καθόλου εξυψωτική!

Στο βίντεο « Sorry to burst your bubble but... », οι καλλιτέχνιδες μπαίνουν σε μια διαδικασία αισθητικά στους αντίποδες της πρώτης ταινίας αφού οι δύο γυναίκες είναι κλεισμένες μέσα σε ένα κλειστό ροζ χώρο, ένα είδος δωματίου όπως αυτό μιας κούκλας Μπάρμπι, κατ’ εξοχή αντικείμενο φετίχ και σύμβολο του κώδικα γυναικείας ομορφιάς των σύγχρονων μας κοινωνιών. Μέσα σε αυτή την αλκόβα ντυμένη στα ροζ, οι δύο αγωνίστριές μας επιτίθενται αυτή τη φορά σε ένα εχθρό εντελώς διαφορετικό αφού πρόκειται να τρυπήσουν μια-μια πλαστικές μπάλες. Αυτό γίνεται μέσα με μια σχετική ηρεμία αφού αν και οι δύο πρωταγωνίστριες προχωρούν αργά η πράξη είναι βίαια.

Όμως εναντίον ποιου ή σε τι επιτίθενται οι Washing Ladies αυτή τη φορά ; Αυτές οι μπάλες από λατέξ δεν μπορούν παρά να θυμίζουν ανδρικά προφυλακτικά. Ακόμη μια φορά οι δύο καλλιτέχνιδες επιτίθενται σε ένα αντικείμενο που επέτρεψε στις γυναίκες, σύμφωνα με μια ανδρική θεωρία μια κάποια ελευθερία, αυτή της δυνατότητας επιλογής της ηδονής παρά της τεκνοποίησης.

Και στα δύο βίντεο των Washing Ladies πρόκειται για μια αναζήτηση των σχέσεων εξουσίας μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας στην κοινωνία. Ένα έργο που επιθυμεί να αναθεωρήσει τα σχήματα σκέψης και τους κοινωνικούς αυτοματισμούς, τις ιδεολογικές εξαρτίσεις κάθε λογής και τις αλλοτριώσεις όλων των ειδών. Οι Washing Ladies επιχειρούν με δύο ταινίες με ριζικά διαφορετικές σκηνοθεσίες αλλά συμπληρωματικές να μας προβληματίσουν για αυτούς τους συσχετισμούς δύναμης και αυτούς τους κοινωνικούς κώδικες μιας άλλης ηλικίας.

Οι δύο ταινίες βίντεο/περφόρμανς εκφράζουν αυτή την αποδοκιμασία των πατριαρχικών κοινωνιών μας όπου ο εξορθολογισμός καταλήγει στο θρίαμβο του μηχανικού επί του οργανικού, καταστέλλοντας μέσα μας το ένστικτο της ζωής. Οι δύο καλλιτέχνιδες πιάνουν στα πράσα τις στερεότυπες, σύμμορφες και καθημερινές πράξεις που επιβάλλονται από τις κοινωνικές συμβάσεις. Επιχειρούν έτσι να μας θέσουν ενώπιον των ευθυνών μας και της αυτονομίας μας, και μας καλούν να είμαστε εμείς οι εαυτοί μας καλλιεργώντας τις διαφορές μας, διότι η ελευθερία είναι η αποδοχή του εαυτού μας και του άλλου. Η σκέψη των Washing Ladies είναι στασιαστική έναντι κάθε ταξινόμησης και ανελέητη όταν καταγγέλλει τους σεκταρισμούς.

Εγκαίνια την Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου, στις 19:30 στον προθάλαμο της Αίθουσας Τελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου.